KPSS Türkçe Deneme Sınavı 13

Büyük bir kütüphaneye girince insan binlerce kitabı bir arada görerek hayrete düşer. Bunlardan her biri insanoğlunun------mahsulüdür. Bir kitabı alıncaonun arkasında, ona gelinceye kadar, oradaki fikirleri işleyen ve geliştiren yüzlerce kitap bulursunuz.İlim gibi fikirler de fikirlerin vasıtası olan dil de yüzyıllar boyunca yüzlerce insan tarafından------ bu-günkü hâle getirilmişlerdir.

Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

Sevmeyenler, yaşamayanlardır. Onlar ölü ruhlardır. Her an toprağından taze hayat fışkıran tarlanın üstüne atılmış kuru kütüklerdir. Dünyamızın tadını onlar alamazlar. Hayatın kudretini onlar bilmezler. Her kökünden bir inanış otu biten, her tarafına bir başka şevk saçılmış dünyamızda aşk ile inanışın terbiyesini en küçük yaştan itibaren almamış olan nesiller, bedbaht nesillerdir.

Bu parçadaki altı çizili cümle ile anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

(I) Denizler ve okyanuslar büyüktür ve boşalttığımız atığın önemli bir kısmını içine alarak ayrıştırabilir. (II) Örneğin, tuvalet ve kanalizasyonlardan büyük miktarda lağım suyu denize ulaşır ve denizin içinde doğal bir şekilde, zararsız kimyasallara ayrışır. (III) Bununla birlikte, bazı atıklar yeterince hızla parçalanamaz ve sonunda deniz kirliliğine yol açar. (IV) örneğin, gemilerden atılan ya da kumsallardan gelen plastik maddelerin deniz tarafından ayrıştırılması 80 yılı bulabilir. (V) Fabrikalar, çiftlikler ve nükleer santrallerden çıkan kimyasal ve radyoaktif atıklar da denize ulaşarak bitkileri, balıkları ve diğer hayvanları zehirleyebilir.

Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

(i) Halkımızın belleğinde bir efsane değeri kazanmış kişilerin hayatlarında birtakım öğelerin bulunması, çoğunda bunlardan birkaçının bir araya gelmiş olması gerekiyor. (II) Sanırım, bunların en belirgini mazlum oluşu. (III) Mazlum olmamış ya da kendisine bir mazlumluk yakıştırılmamış kişi halkın gönlünde kolay kolay mitolojik değer kazanamıyor. (IV) Anadolu halkı zulüm görmemiş kişilere, ezilmemiş kimselere pek saygı duymamış, onları yüceltmemiştir. (V) Halkın efsaneleştirdiği, içten bağlandığı bireyler hep gerilere atılan bireylerden çıkmıştır.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra düşüncenin akışına uygun olarak

“Zulüm görecek o kişi, savaşırken hiç değilse 'ayağı sürtecek’, yenilecek, unutturulmaya çalışılacak.” cümlesi getirilebilir?

I. Ama bir okulun öğrencileri orada öğretilenlerin karşısında kendilerini zorlamıyorlarsa, tersine edindikleri bilgilerin tadını çıkarıyorlarsa ne demeli?

II. öteden beri tiyatro için söylenen, bir gizli övünçle söylenen bir söz vardır; Tiyatro bir okuldur.

III. Eğitir, geliştirir kişiyi.

IV. Onlara öğrendikleri, soludukları hava değin doğal geliyorsa, eğlendiriyorsa onları, bu az şey mi?

V. Bu da doğrudur bence, tiyatro da sanatın tümü gibi bir okuldur.

Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan ikinci olur?

(I) Tanzimat’tan bu güne gelen Türk kültürü incelenirse hemen hemen her sahada birbirine zıt davranış, görüş ve duyuş tarzı ile bunların arasını bulmaya ve birleştirmeye çalışan kuvvetli bir cereyan görülür: (II) Eskiye sımsıkı bağlı kalanlarla Avrupa’yı körü körüne taklit edenler iki zıt grubu temsil ederler. (III) Ahmet Mithat Efendi’den başlayarak Halide Edip ve Reşat Nuri’ye hatta daha genç nesle kadar Türk romanında, bu iki davranış tarzını temsil eden tipler alay ve hiciv mevzuudur. (IV) Türk edebiyatında şöhret kazanmış bütün büyük şahsiyetlerde her iki medeniyete ait çeşitli unsurların birleştiği görülür. (V) Bilhassa Hüseyin Rahmi, iki medeniyetin karşılaşmasından doğan bu iki zıt tipi eserlerinde bütün hususiyetleriyle tasvir etmiştir.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır?

Gülün tam ortasında ağlıyorum Her akşam sokak ortasında öldükçe Önümü arkamı bilmiyorum Azaldığım duyup duyup karanlıkta Beni ayakta tutan gözlerinin

Yukarıdaki dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi görülmemektedir?

(I) Mevlânâ öldüğü zaman, arkasında yanlız Müslûmanlar değil Hristiyanlar ve Yahudiler de vardı. (II) Bugün de onun karşısında her dinden insan saygı ile eğiliyor. (III) Bu müşterek saygı gösteriyor ki, Mevlânâ'da bütün insanlığa hitabeden, dinleri, d illeri ve ırkları aşan bir kudret vardır. (IV) Bizim için ne büyük bir övünç vesilesidirki insanlığın bu büyük şairi Türk’tür. (V) Anadoluda onun yolunda gidenler çok kuvvetli bir kültür faaliyeti başlatmışlardır.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yoktur?

Bazı çocukların dostluğu sokaktandır ...-..  (I) sokaktan dostluğa bazı büyük çocuklar da dâhildir. Ece Ayhan ile Cemal Süreya’nın 1980’lerdeki dostluğuna tanık olduğumda düşünmüştüm bunu şiirden _,_ (II) kitaptan; (III) evet onların da payı vardı bu dostlukta ama en büyük pay sokağındı. Sokağındı ..-.. (IV) biliyorum ..-.. (V) bu yüzden dostluklarını takdir ediyorum.

Bu parçadaki numaralanmış virgüllerden hangisinin işlevi diğerlerinden farklıdır?

Saat üçe geldiğinde, yorgunluktan yıkılmak üzereydim. öyle ki oturduğum banka kedi gibi kıvrılıp uyuyacaktım nerdeyse. Kollarım ve bacaklarım uyuşmuş gibiydi.

Bu parçadaki kimi sözcüklerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük farklı bir türdedir?

Aşağıdakilerin hangisinde birden fazla tamlayanın ve birden fazla tamlananın bulunduğu bir isim tamlaması vardır?

Aşağıdaki cümlelerden hangisinde altı çizili sözcük ötekilerden farklı bir ek almıştır?

Nasreddin Hoca’nın fıkraları arasına sıkışmış ve toplamı on beş - yirmi mısrayı bulan şiircikleri vardır. Bunların bir kısmını okur geçersiniz; ama, bir kısmında da çıkarılmayı bekleyen şiirsel özellikler bulur takılır kalırsınız. Şöyle topluca bir gözden geçirince bu mısraların büyük kısmını yazdıran sebebin bir dil savaşı olduğu hemen fark edilir Hocanın yaşadığı çağda, Türk şiirinin üzerinde Farsçanın çok baskın bir etkisi vardır ve belli ki bu durum onun canını sıkmaktadır. Mesela, şu beyitte olduğu gibi bazı şiirciklerinde bu etkiyi alaya almak isteği fark edilir:

Mor menekşe boynun eğmiş uyurest Kâfir soğan kat kat urba giyerest

Bu parçada altı çizili ifadeyle;

I. Konuşma dilinde de Farsça kelimeler kullanılması

II. Farsçamn edebî dil üzerindeki hâkim etkisi

III. Bazı resmî yazışmaların Farsça yapılması

durumlarından hangilerine gönderme yapılmamıştır?

Afi Şir Nevai, hayatının dört döneminin şiirlerini dört ayrı divanda toplamış; çocukluk, gençlik, orta yaşlılık ve ihtiyarlık şiirlerini derleyen bu kitaplarına sırasıyla, “garip, seçkin, güzel, faydalı” sıfatlarını taşıyan adlar koymuştu. Çocuklukla gençliği tek kavram olarak alırsak, bu düzenlemeden çıkacak sonuç da şiirin üç burcu demektir: İnsan önceleri “gurbette yabancı", sonra “hasrette güzel” şiirler yazar. Bir ömrün muhasebesi niteliğinde şiirler ise “hikmette faydalı” şiirlerdir.

Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Hız diye bir ideoloji var. Hızlı yaşa, hızı yaz, hızla unut, hızla kazan. Yavaşlığın üretiminin hızlı tüketildiği günlere geldik yine de bizden istenen daha hızlı, daha da hızlı tüketmemiz. Tükeninceye kadar tüketiyoruz biz de. Fethi Naci 'İnsan Tükenmez diyordu iyimserlikle, oysa insan kendini tüketmekle yetinmedi, intikam alır gibi doğayı, çevreyi de tüketti. Küresel ısınma dediğimiz de küresel hızlanmadır belki.

Bu parçaya göre hız ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Ataç, deneme alanının büyük yazarıdır. Bütün çalışmasını bu türde ortaya koyar. Edebiyata ve dile büyük bir tutku ile bağlı olan yazar bu konuları tekrar tekrar işler. Kendi kendisi olmasını bilen Ataç, aşırı yönleri dolayısıyla edebiyatımızda en çok tartışılan ve hücuma uğrayan kişilerin başındadır. Meselelere daima kendi gözüyle bakan, tenkitlere MBen büyüm, böyle düşünüyorum.” diyerek omuz silken bu ferdiyetçi yazarın güncelerine şahsiyetinin özellikleri sinmiştir.------

Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre getirilebilecek en uygun cümle aşağıdakilerden hangisidir?

Bir edebiyat alemi var mı bizde? Edebiyatçılarımız yok demiyorum, olmaz olur mu? İşte şairler, hikâyeciler, denemeciler... Ara sıra eleştirmeye özenenler de görülüyor. Edebiyatçılarımız var, edebiyat alemimiz yok. Edebiyatçılarımız birbirlerini bilmiyor, bilmek istemiyor, bilmeyi gerekli bulmuyor da onun için. Hepsi de kendi içlerine büzülmüş, bir kendilerini düşünüyorlar, gözleri bir kendilerine dikili. Her biri kendi yazdıklarının okunmasını, önemsenmesini, adının boyuna anılmasını istiyor. Okuyacaksınız yazılarını, hem de beğeneceksiniz, öveceksiniz. Beğenmezseniz, ufacık da olsa bir kusur bulursanız yandınız, yargıyı giyiyorsunuz: Anlamıyorsunuz edebiyattan, gerçek güzel, gerçek yeni nedir seçemiyorsunuz. Yahut kıskanıyorsunuz, sanat dışı kaygılarınız var...

Bu parçaya göre, aşağıdakilerden hangisi yazarın edebiyatçılarla ilgili eleştirilerinden değildir?

19.- 2 0 . soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

İnsan daha Demir Devri'nde iken silahının kabzav.Sjna kuş ve çiçek resimleri kazıyordu. Bu süs fay­dasızdı. Silahın atım ve isabet gücünü arttırmıyordu. Ancak silahı atanın manevi gücüne bir şey kattığı için süsün faydalı olduğu söylenebilir. Fakat bu faydanın şartı insanın güzellikten zevk almasıdır. Yani güzellik duygusu faydadan önce gelmektedir. insanı hayvandan ayıran fark da budur. İnsanın ilkel davranışlarında da faydayı aşan bir idealin hâkimiyeti göze çarpıyor. Güzelliğe karşı bu meyil zamanımıza kadar, en büyük sanatları yaratarak devam etmiştir. Bugün en maddi ihtiyaçlara cevap veren endüstri mamullerinde bile kendine göre bir zarafet arıyoruz. Estetik duygu, maddi hayatımızın her parçasında saltanat sürmektedir.

Bu parçadan hareketle güzellikle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

19. - 20 . soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

İnsan daha Demir Devri'nde iken silahının kabzav.Sjna kuş ve çiçek resimleri kazıyordu. Bu süs fay­dasızdı. Silahın atım ve isabet gücünü arttırmıyordu. Ancak silahı atanın manevi gücüne bir şey kattığı için süsün faydalı olduğu söylenebilir. Fakat bu faydanın şartı insanın güzellikten zevk almasıdır. Yani güzellik duygusu faydadan önce gelmektedir. insanı hayvandan ayıran fark da budur. İnsanın ilkel davranışlarında da faydayı aşan bir idealin hâkimiyeti göze çarpıyor. Güzelliğe karşı bu meyil zamanımıza kadar, en büyük sanatları yaratarak devam etmiştir. Bugün en maddi ihtiyaçlara cevap veren endüstri mamullerinde bile kendine göre bir zarafet arıyoruz. Estetik duygu, maddi hayatımızın her parçasında saltanat sürmektedir.

Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

21. - 22. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

(I) Montaigne'nin türlü konular üzerindeki düşünceleri gözden geçirilirse bu düşünceleri, hiç bir plana uymadan, hiçbir şeyi ispata kalkışmadan, insanı ahlaklaştırmak yolunu sapmadan, sırf düşünmekten zevk aldığı, bu zevki de bize tattırmak istediği için yazdığı anlaşılır. (II) Denemeler'in konusu hayat tecrübeleridir. (III) Bu tecrübeler insan ruhu üzerine eğilen, gördüğünü -gördüğü acı da olsa- tatlı bir dille soyut sözlere düşmeden delilsiz, ispatsız anlatan, görgülü bir adamın hayatından derlenmiştir. (IV) Montaigne kitabının başında: “Okuyucu, kitabımın konusu benim!” demiyor mu? (V) Başka bir verinde de "Herkes önüne bakar, ben içime bakanm: Benim işim yalnız kendimledir: Hep kendimi gözden geçiririm, kendimi yoklarım.” diyerek gene kendinden söz etmiyor mu? (VI) Ama aldanmayalım, o istediği kadar kendisini anlatsın, kitabının konusu sadece insandır.

Bu parçada altı çizili ifade ile anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

21. - 22. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

(I) Montaigne'nin türlü konular üzerindeki düşünceleri gözden geçirilirse bu düşünceleri, hiç bir plana uymadan, hiçbir şeyi ispata kalkışmadan, insanı ahlaklaştırmak yolunu sapmadan, sırf düşünmekten zevk aldığı, bu zevki de bize tattırmak istediği için yazdığı anlaşılır. (II) Denemeler'in konusu hayat tecrübeleridir. (III) Bu tecrübeler insan ruhu üzerine eğilen, gördüğünü -gördüğü acı da olsa- tatlı bir dille soyut sözlere düşmeden delilsiz, ispatsız anlatan, görgülü bir adamın hayatından derlenmiştir. (IV) Montaigne kitabının başında: “Okuyucu, kitabımın konusu benim!” demiyor mu? (V) Başka bir verinde de "Herkes önüne bakar, ben içime bakanm: Benim işim yalnız kendimledir: Hep kendimi gözden geçiririm, kendimi yoklarım.” diyerek gene kendinden söz etmiyor mu? (VI) Ama aldanmayalım, o istediği kadar kendisini anlatsın, kitabının konusu sadece insandır.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

23. - 24. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Yabancı dilde yazılmış bir şiiri Türkçeye çevirmek isteyen kimsenin her şeyden önce, o şiiri yazan şairle uzun zaman düşüp kalkmış olması, onun o şiiri yazarken içinde bulunduğu havavı vasamıs olması gerekir. Başka deyişle, bir şiiri çevirmek, onu yeniden yaratmak demektir. Başarılı bir şiir çevirisi, şairle çevirmeni arasında bir kaynaşmayı gerektirdiğine göre, bir çevirmenin başka sanat iklimlerinde yaşayan şairlerden şiirler çevirmeye kalkışması da onları düzyazıya düşürmekten başka bir sonuç vermez; olan da şiire olur.

Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine cevap olarak söylenmiş olabilir?

23. - 24. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Yabancı dilde yazılmış bir şiiri Türkçeye çevirmek isteyen kimsenin her şeyden önce, o şiiri yazan şairle uzun zaman düşüp kalkmış olması, onun o şiiri yazarken içinde bulunduğu havavı vasamıs olması gerekir. Başka deyişle, bir şiiri çevirmek, onu yeniden yaratmak demektir. Başarılı bir şiir çevirisi, şairle çevirmeni arasında bir kaynaşmayı gerektirdiğine göre, bir çevirmenin başka sanat iklimlerinde yaşayan şairlerden şiirler çevirmeye kalkışması da onları düzyazıya düşürmekten başka bir sonuç vermez; olan da şiire olur.

Bu parçadaki altı çizili sözcük aşağıdakilerden hangisine gönderme yapmaktadır?

25. - 26. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

(I) Sanat adamı, yazdığının okunmasını, ilgi toplamasını ister. (II) Yalnız kendisi için yazan bir şair veya hikâyeci düşünülemez. (III) Bugün yazdığının hiç olmazsa yakın bir gelecekte okunacağını ummayan bir yazarın eline kalemi almasına ihtimal verilemez. (IV) Servetifünuncuların çoğu, bir edebiyat eserinin -sanat-değeri olmak şartıyla- ana dili ile yazılırsa ancak yaşayabileceğini anlamadan öldüler. (V) Uzun yıllar yaşayan Halit Ziya ise eserlerinin artık okunmadığını, dili yüzünden yakın gelecekte hiç okunmayacağını görebildi.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

25. - 26. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

(I) Sanat adamı, yazdığının okunmasını, ilgi toplamasını ister. (II) Yalnız kendisi için yazan bir şair veya hikâyeci düşünülemez. (III) Bugün yazdığının hiç olmazsa yakın bir gelecekte okunacağını ummayan bir yazarın eline kalemi almasına ihtimal verilemez. (IV) Servetifünuncuların çoğu, bir edebiyat eserinin -sanat-değeri olmak şartıyla- ana dili ile yazılırsa ancak yaşayabileceğini anlamadan öldüler. (V) Uzun yıllar yaşayan Halit Ziya ise eserlerinin artık okunmadığını, dili yüzünden yakın gelecekte hiç okunmayacağını görebildi.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde neden - sonuç İlişkisi vardır?

27. - 30. soruları aşağıdaki bilgilere göre cevaplayınız.

Ali, Bora ve Ercan isimli erkeklerle, Canan, Derya, Filiz ve Gizem isimli kadınlar bilgi yarışmasına atılmışlardır. Yarışma sonuçlarıyla ilgili olarak aşağıdakiler bilinmektedir:

- Canan altıncı olmuştur.

- Bora üçüncü olmamıştır.

- Derya yalnızca Gizem’i geçememiştir.

- Ali'nin derecesi Canan'ın derecesinden yüksek, Filiz’in derecesinden düşüktür.

Aşağıdakilerden hangisi kesinlikle doğrudur?

27. - 30. soruları aşağıdaki bilgilere göre cevaplayınız.

Ali, Bora ve Ercan isimli erkeklerle, Canan, Derya, Filiz ve Gizem isimli kadınlar bilgi yarışmasına atılmışlardır. Yarışma sonuçlarıyla ilgili olarak aşağıdakiler bilinmektedir:

- Canan altıncı olmuştur.

- Bora üçüncü olmamıştır.

- Derya yalnızca Gizem’i geçememiştir.

- Ali'nin derecesi Canan'ın derecesinden yüksek, Filiz’in derecesinden düşüktür.

Yarışma kaç farklı şekilde sonuçlanabilir?

27. - 30. soruları aşağıdaki bilgilere göre cevaplayınız.

Ali, Bora ve Ercan isimli erkeklerle, Canan, Derya, Filiz ve Gizem isimli kadınlar bilgi yarışmasına atılmışlardır. Yarışma sonuçlarıyla ilgili olarak aşağıdakiler bilinmektedir:

- Canan altıncı olmuştur.

- Bora üçüncü olmamıştır.

- Derya yalnızca Gizem’i geçememiştir.

- Ali'nin derecesi Canan'ın derecesinden yüksek, Filiz’in derecesinden düşüktür.

Ali dördüncü olmuşsa aşağıdakilerden hangisi kesinlikle doğrudur?

27. - 30. soruları aşağıdaki bilgilere göre cevaplayınız.

Ali, Bora ve Ercan isimli erkeklerle, Canan, Derya, Filiz ve Gizem isimli kadınlar bilgi yarışmasına atılmışlardır. Yarışma sonuçlarıyla ilgili olarak aşağıdakiler bilinmektedir:

- Canan altıncı olmuştur.

- Bora üçüncü olmamıştır.

- Derya yalnızca Gizem’i geçememiştir.

- Ali'nin derecesi Canan'ın derecesinden yüksek, Filiz’in derecesinden düşüktür.

Ercan'ın üçüncü olması durumunda aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?